زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

تشبیه به باران (قرآن)





قرآن برای منافقان به سان بارانی همراه با رعد و برق در شبی تاریک است.


۱ - تشبیه اسلام به باران



تشبيه اسلام از جهت حيات‌بخشى دلها به باران حيات‌بخش:
در سوره بقره آیه ۲ آمده است که قرآن برای منافقان به سان بارانی همراه با رعد و برق در شبی تاریک است :
او کصیب من السماء فیه ظلمات ورعد وبرق یجعلون اصابعهم فی آذانهم من الصواعق حذر الموت والله محیط بالکافرین. «یا چون (کسانی که در معرض) رگباری از آسمان که در آن تاریکیها و رعد و برقی است (قرار گرفته‌اند) از (نهیب) آذرخش (و) بیم مرگ سر انگشتان خود را در گوشهایشان نهند ولی خدا بر کافران احاطه دارد.»
«صيّب» به معناى باران است. و طبق يك احتمال، مقصود از «كصيّب ...» تشبيه اسلام است در حيات‌بخشى به باران حيات‌بخش. (الكشّاف، ج ۱، ص ۷۹؛ مجمع‌البيان، ج ۱- ۲، ص ۱۵۰) و در احتمالی منظور از آن قرآن کریم است.

۱.۱ - شبی تاریک


قرآن صحنه زندگی آنها را به شکل دیگری ترسیم می‌نماید:
شبی است تاریک و ظلمانی پرخوف و خطر، باران به شدت می‌بارد، از کرانه‌های افق برق پرنوری می‌جهد، صدای غرش وحشتزا و مهیب رعد، نزدیک است پرده‌های گوش را پاره کند، انسانی بی پناه در دل این دشت وسیع و ظلمانی و پر از خطر، حیران و سرگردان مانده است، باران پر پشت، بدن او را مرطوب ساخته، نه پناهگاه مورد اطمینانی وجود دارد که به آن پناه برد و نه ظلمت اجازه می‌دهد گامی به سوی مقصد بردارد.
قرآن در یک عبارت کوتاه، حال چنین مسافر سرگردانی را بازگو می‌کند:
" یا همانند بارانی که در شب تاریک، توام با رعد و برق و صاعقه (بر سر رهگذرانی) ببارد" (او کصیب من السماء فیه ظلمات و رعد و برق).
سپس اضافه می‌کند" آنها از ترس مرگ انگشتها را در گوش خود می‌گذارند تا صدای وحشت انگیز صاعقه‌ها را نشنوند" (یجعلون اصابعهم فی آذانهم من الصواعق حذر الموت).
و در پایان آیه می‌فرماید: " و خداوند به کافران احاطه دارد" (و آنها هر کجا بروند در قبضه قدرت او هستند) (و الله محیط بالکافرین).

۲ - تشبیه فرود سنگ عذاب به باران



تشبيه فرود سنگهای عذاب به بارش باران:
۱. و لوطاً اذ قال لقومه ...• وأمطرنا عليهم مّطرا فانظر كيف كان عقبة المجرمين. مقصود از جمله «و أمطرنا عليهم مطراً» فرستادن سنگ مانند باران است.
۲. وإذ قالوا اللّهمّ إن كان هذا هو الحقّ من عندك فأمطر علينا حجارة مّن السّمآء ....
۳. جاءت رسلنا لوطاً ...• قال يا قوم ...• فلمَّا جآء أمرنا جعلنا عليها سافلها وأمطرنا عليها حجارة مّن سجّيل مّنضود.
۴. فجعلنا عليها سافلها وأمطرنا عليهم حجارة مّن سجّيل.
۵. ولقد أتوا على القرية الّتى أمطرت مطر السّوء .... مقصود از «أمطرت مطر السوء» بارش سنگ است.
۶. كذبت قوم لوط المرسلين‌• وأمطرنا عليهم مّطرا فساء مطر المنذرين.
۷. و لوطاً اذ قال لقومه ...• وأمطرنا عليهم مّطرا فساء مطر المنذرين.

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۱۹.    
۲. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص ۵۳۴، «صوب».    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۸۸، «صوب».    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۴۸.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص ۱۵۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۱۲.    
۷. اعراف/سوره۷، آیه۸۰.    
۸. اعراف/سوره۷، آیه۸۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص ۶۸۵.    
۱۰. انفال/سوره۸، آیه۳۲.    
۱۱. هود/سوره۱۱، آیه۷۷.    
۱۲. هود/سوره۱۱، آیه۷۸.    
۱۳. هود/سوره۱۱، آیه۸۲.    
۱۴. حجر/سوره۱۵، آیه۷۴.    
۱۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۰.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۲۶۷.    
۱۷. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۶۰.    
۱۸. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۷۳.    
۱۹. نمل/سوره۲۷، آیه۵۴.    
۲۰. نمل/سوره۲۷، آیه۵۸.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۷۷، برگرفته از مقاله « تشبیه به باران ».    
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۱۱، برگرفته از مقاله « تشبیه به باران ».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.